Nu bedrijven steeds meer overstappen op circulaire bedrijfsmodellen, wordt het cruciaal om te weten waar producten van gemaakt zijn en hoe ze in elkaar zitten. De kern van deze transparantie wordt gevormd door een fundamenteel concept: de stuklijst (Bill of Materials, BOM). Hoewel het misschien technisch klinkt, is de BOM een van de belangrijkste bouwstenen voor digitale productpaspoorten (DPP’s) en voor het ontsluiten van circulaire waarde gedurende de hele levenscyclus van producten. We werken samen met bedrijven die vaak gebruikmaken van de BOM om input voor DPP’s te genereren. In dit artikel gaan we dieper in op wat het concept inhoudt, hoe het verschilt per branche en waarom het belangrijk is voor de implementatie van DPP’s.
Een Bill of Materials (ook wel stuklijst genoemd) is een gedetailleerde, gestructureerde lijst van alle componenten, materialen en subassemblages die nodig zijn om een product te bouwen. Zie het als het recept voor een product: elk ingrediënt, elke hoeveelheid, elke materiaalspecificatie en soms zelfs leveranciersinformatie staat hier vermeld.
Een typische BOM omvat:
BOM’s worden veel gebruikt in de productie, productontwerp, logistiek, reparatie, duurzaamheidsrapportage en nu ook steeds vaker bij naleving van regelgeving. In DPP’s is het belangrijk om de materiaalsamenstelling te begrijpen en op transparante wijze te communiceren. Niet alleen vanwege wettelijke eisen, maar ook omdat de materialen die in een product worden gebruikt en de manier waarop ze tot een eindproduct worden samengevoegd, van grote invloed zijn op de circulariteit ervan. Om producten optimaal te benutten, moeten we dus eerst begrijpen wat erin zit! Binnen ons DPP-platform – C_passport® – visualiseren onze gebruikers hun BOM:
Helaas bestaat er geen wereldwijde standaard voor BOM’s. In plaats daarvan verschillen BOM-structuren per branche en gebruikssituatie. Het type stuklijst dat wordt gebruikt, hangt vaak af van de fase van de productlevenscyclus en de relevante branchevereisten.
Verschillende sectoren hebben hun eigen gewoonten:
Vanwege deze diversiteit bewaren bedrijven hun stuklijsten vaak in eigen formaten of ERP-systemen, waardoor interoperabiliteit een uitdaging vormt.
Maar juist vanwege deze uitdaging worden BOM’s steeds belangrijker.
Het digitale productpaspoort is een uniform systeem voor productinformatie dat toegankelijk is voor de hele waardeketen, van fabrikanten tot recyclers en consumenten. Een hoogwaardige BOM is de kerndataset die een DPP mogelijk maakt.
Als je optimaal gebruik wilt maken van DPP’s, heb je informatie nodig over:
Dit alles begint bij een BOM. Zelfs als ze niet zo gedetailleerd zijn – het is een start.
Aankomende EU-regelgeving, waaronder de ESPR (Eco-Design for Sustainable Products Regulation), zal productgegevens verplicht stellen. Zonder een gestructureerde stuklijst kunnen bedrijven simpelweg niet voldoen aan deze eis.
Of het nu gaat om hergebruik, reparatie, revisie of recycling, elke circulaire strategie is afhankelijk van nauwkeurige materiaalgegevens. De BOM levert belangrijke gegevens om dit plaatje compleet te maken.
DPP-platforms, zoals dat van Cirmar, gebruiken een BOM als ruggengraat van het digitale paspoort, waardoor het volgende wordt geautomatiseerd:
Een volledige en nauwkeurige stuklijst maakt het aanmaken van DPP’s snel en schaalbaar. Binnen ons platform kunnen gebruikers kiezen of ze DPP’s handmatig willen aanmaken op basis van de informatie waarover ze beschikken, of via koppelingen met PIM- en ERP-systemen.
Een BOM is niet langer alleen een technisch document. In de huidige markt is het een strategisch hulpmiddel voor:
Door BOM-gegevens te koppelen aan een digitaal productpaspoort kunnen bedrijven overstappen van statische, interne documentatie naar realtime, waardetoevoegende productinformatie die de hele waardeketen ten goede komt.
Het lijkt misschien een kleine stap, maar het organiseren van BOM’s is een belangrijke maatregel die je vandaag nog kunt nemen. Onze circulariteitsexperts helpen graag bij het vinden van de juiste stappen naar meer circulaire praktijken en producten. Als je klaar bent om het beter te doen, maar hulp nodig hebt bij het bepalen van de volgende stappen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.